Khi ba chữ cái "WTO" đã trở nên quen thuộc với đa số người dân khi đề cập tới Tổ chức Thương mại Thế giới thì địa chỉ trang tin www.wto.org cũng không còn xa lạ đối với các nhà quản lý và doanh nghiệp. Chỉ cần có vốn tiếng Anh, tiếng Pháp hoặc tiếng Tây Ban Nha bậc trung, bất kể ai cũng có thể tự mình mày mò tìm kiếm trong kho thông tin này. Vấn đề là làm thế nào để khai thác thông tin hiệu quả và nhanh chóng nhất. Vài hướng dẫn sau đây sẽ giúp bạn tiếp cận những tài nguyên hết sức hữu ích mà trang web này cung cấp hoặc kết nối mà bạn chưa kịp khám phá hết.
Trước hết, thông tin cơ bản nhất trên trang tin của WTO chính là giới thiệu nội dung, tóm tắt và diễn giải quy định của các hiệp định WTO. WTO cũng phân chia hầu hết Ủy ban chức năng theo nội dung hiệp định, vì thế hoạt động của các Ủy ban này gắn liền với các hiệp định. Bạn có thể tìm kiếm hiệp định theo nhóm quy định về Hàng hoá (Goods), Dịch vụ (Services), Sở hữu trí tuệ (Intellectual Property), Giải quyết tranh chấp (Dispute Settlement) hoặc Chương trình nghị sự phát triển Doha (Doha Development Agenda) khi vào mục Chủ đề Thương mại (Trade Topic) (www.wto.org/english/tradetop_e.htm). Từ đây, mỗi nhóm lại phân thành các nhánh con liên quan tới từng hiệp định cụ thể. Bạn có thể đọc nguyên văn hiệp định, tóm tắt, cập nhật tin tức về tình hình đàm phán, hoạt động của các ủy ban chức năng ngay trên cùng một trang nhánh. Báo cáo rà soát chính sách thương mại của các nước (Trade Policy Review) cũng là một nguồn tài liệu tham khảo quý khi muốn có đánh giá toàn diện và khách quan về nền thương mại của một quốc gia (www.wto.org/english/tradetop_e/tpr_e/tpr_e.htm). Năm 2006, Ban Thư ký WTO đã tiến hành rà soát thể chế và chính sách thương mại của một số thành viên quan trọng như Hoa Kỳ, Trung Quốc, Đài Loan, Hồng Kông, Uruguay, Malaysia, Colombia,... và nếu công tác của bạn liên quan tới mảng thương mại đối ngoại thì không thể bỏ qua các tài liệu này. Nếu muốn tìm toàn văn hiệp định, biểu cam kết của các nước hay văn bản làm việc của WTO, bạn hoàn toàn có thể sử dụng công cụ tìm kiếm văn bản rất hiệu quả tại mục Hồ sơ (Documents) bao gồm Toàn văn hiệp định (Legal Texts), Tìm kiếm hồ sơ trên mạng (Documents Online) và Hồ sơ về GATT (GATT Documents). Đừng quên đọc kỹ chỉ dẫn về cách nhập ký hiệu hoặc từ khoá để lệnh tìm kiếm của bạn cho kết quả đúng một cách nhanh nhất. Các từ viết tắt TBT, DSB, MFN, NT hay các thuật ngư như "chỉ dẫn địa lý", "biểu cam kết", "trợ cấp" nghe rất quen nhưng chưa hiểu rõ? Hãy sử dụng công cụ Từ mục "Glossary" (www.wto.org/english/thewto_e/glossary_e/glossary_e.htm) hoặc Cơ sở dữ liệu Thụât ngữ (Terminology Database) (www.wtoterm.wto.org) để tra cứu nhanh.
Muốn tổng hợp số liệu kim ngạch thương mại hàng hoá và thương mại dịch vụ toàn cầu mới nhất? Chắc chắn bạn không thể bỏ qua ấn phẩm Thống kê Thương mại quốc tế (International Trade Statistics). Hiện nay ấn bản 2006 có thể được tải xuống miễn phí tại địa chỉ www.wto.org/english/res_e/reser_e/world_trade_report_e.htm. Rất hữu ích, cập nhật, toàn diện, dễ tìm kiếm và khai thác mà lại không mất phí, không phải đăng ký. Đó là Cơ sở dữ liệu thống kê của WTO, cho phép bạn truy xuất thông tin hồ sơ thương mại của từng nước (cả thành viên của WTO lãn quan sát viên) hoặc của nhiều nước, khu vực hoặc toàn thế giới theo chuỗi thời gian (stat.wto.org/Home/WSDBHome.aspx?Language=). Thích nghiên cứu về một số chủ đề chuyên sâu của WTO nhưng không có điều kiện tham dự lớp học chính thức về WTO? Bạn hoàn toàn có thể tự học bằng giáo trình điện tử của WTO ngay tại nhà. Hiện nay WTO cung cấp giáo trình Tổng quan về WTO và các khoá học trực tuyến miễn phí về Hiệp định chung về Thương mại dịch vụ (GATS), Hiệp định về các biện pháp vệ sinh kiểm dịch động thực vật (SPS), Sổ tay SPS về áp dụng các quy định minh bạch hoá của Hiệp định SPS, Hệ thống giải quyết tranh chấp của WTO tại địa chỉ www.wto.org/english/res_e/d_learn_e/d_learn_e.htm. Chắc chắn còn rất nhiều kiến thức và thông tin tại chính trang tin WTO mà tác giả bài viết cũng chưa tiếp cận được hết. Hy vọng có thể tiếp tục cùng nhau khám phá và chia sẻ, để WTO thực sự mang lại lợi ích thiết thực cho chúng ta, ngay từ những điều đơn giản nhất.
Nguồn từ NCIEC.
E-mail: nciec@hn.vnn.vn